ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ ALANI

ALANIN AMACI:

Bir ulusun kültür değerlerini en iyi yansıtan ögeler olan el sanatları, asırlar boyu toplumların sanat anlayışlarını ve yaşam tarzlarını aktarmada etkin bir rol oynamıştır. Aynı zamanda eğitim, bilim, teknik ve diğer alanlardaki gelişme düzeyi ile el sanatlarındaki gelişme düzeyi paralellik göstermektedir.
Günümüzde hızla gelişen teknoloji ve kentleşme, insan yaşamını birçok yönden etkilemektedir. Dünya üzerinde çeşitli kültürlerin yok olmasıyla beraber insanların eski kültürel değerleri de hızla yok olmuştur. Dolayısıyla eski kültürel değerlerin saklanarak korunması oldukça önem kazanmaktadır.
El Sanatları Teknolojisi alanında yer alan meslek elemanlarını sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan meslekî yeterlikleri kazanmış nitelikli kişiler olarak yetiştirmek amaçlanmaktadır.

BU ALANDAKİ MESLEKLER:

El Dokumacısı
El ve Makine Nakışçısı
Sanayi Nakışçısı

1-EL DOKUMACISI
Tanımı
İş talimatı doğrultusunda malzemeleri belirleyen, temin eden, tezgâha çözgü ipliklerini takarak dokuma yapan, dokuma üzerindeki hataları tespit eden, kopan iplikleri düğümleyen nitelikli kişidir.
Görevleri

• İş organizasyonu yapmak,
• Çarpana dokuma yapmak,
• Kirkitli dokuma yapmak,
• Mekikli dokuma yapmak,
• Dokuma iplerini boyamaktır.

• İş organizasyonu yapmak,
• El nakışları yapmak,
• Makine nakışları yapmak,
• Nakış tasarımları yapmaktır.

Ayrıca, Çin iğnesi elemanı (makine nakışçısı),  beyaz iş elemanı (makine nakışçısı), Maraş işi elemanı (makine nakışçısı), Antep işi elemanı (el nakışçısı), oya elemanı (el nakışçısı), pul boncuk dikim elemanı (el nakışçısı) meslekleri de alanın altında yer almaktadır.

3-SANAYİ NAKIŞCISI
Tanımı İş talimatı doğrultusunda desen çizebilen, çizdiği deseni bilgisayarda hazırlayabilen, aplike desenini lazer makinesinde kesen, malzemeleri belirleyen, temin eden, sanayi nakış makinesinde işleyen ve kalite kontrolünü yapıp ürüne dönüştürebilen nitelikli kişidir.
Görevleri

4-HALI DESİNATÖRÜ
Tanımı
Sektörün ihtiyacı olan halı desenini tasarlayabilen, çizebilen, renklendirebilen, pazarlara sunabilen, müşterinin isteğine göre ebatlandırma yapabilen ve halıyı dokuyabilen kaliteyi belirleyen nitelikli kişidir.
Görevleri

• İş organizasyonu yapmak,
• Halı Dokuma yapmak,
• Motifleri tanımak,
• Halı Deseni çizmek,
• Bilgisayarda halı deseni çizmek

5-DEKORATİF EL SANATLARI ÜRETİM ELEMANI
Tanımı
Günlük yaşamda kullanılan tüm giysi ve ev aksesuarlarının malzemelerini tespit eden yapabilen ihtiyaca göre yarı değerli taşları işleyen, yöresel el sanatlarını yaşatan ve üreten kalifiye meslek elamanıdır
Görevleri

• İş organizasyonu yapmak,
• Giyim aksesuarları yapma,
• Ev aksesuarları yapmak,
• Şiş örücülüğü yapmak,
• Tığ örücülüğü yapmak,
• Bebek yapmak,
• Yöresel taş işlemeciliği yapmak,
• Gümüş kazaz örücülüğü yapmak,
• Bitkisel örücülük yapmak,
• Giyim aksesuarları yapmak,
• Ev aksesuarları yapmak,
• Yöresel el sanatları yapmak,
• Keçecilik yapmak,

• İş organizasyonu yapmak,
• Dekoratif ev tekstili ürünlerini araştırmak,
• Temel nakış tekniklerini yapmak,
• Temel dikiş tekniklerini yapmak,
• Dekoratif ev tekstili ürünleri hazırlamak,

MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

El dokuması alanında çalışmak isteyenler;

• Ellerini, gözlerini ve ayaklarını eş güdümle kullanabilen,
• Ellerini ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
• Zamanı kullanmayı bilen,
• Yaratıcı ve estetik değerlendirme gücüne sahip,
• Detaylara özen gösteren,
• Dikkatli ve sabırlı,
• İş birliği yapabilme, grup çalışmasında bulunabilme özelliğine sahip,
• Renkleri ayırt edebilen,
• Şekiller arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları algılayabilen,
• Yeniliklere açık,
• Ayakta ve eğilerek çalışabilecek kadar dayanıklı,
• Çevreyi korumaya karşı duyarlı,
• İş kazalarına karşı önlem alabilen kimseler olmalıdır.

El ve makine nakış alanında çalışmak isteyenler;

• Ellerini, gözlerini ve ayaklarını eş güdümle kullanabilen,
• Yaratıcı ve estetik değerlendirme gücüne sahip,
• Detaylara özen gösteren,
• Dikkatli ve sabırlı,
• İş birliği yapabilme, grup çalışmasında bulunabilme özelliğine sahip,
• Renk bilgisine sahip,
• Şekiller arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları algılayabilen,
• Yeniliklere açık,
• Zamanı iyi kullanan,
• Temiz ve düzenli çalışma alışkanlığına sahip,
• Pratik çözümler üretebilen,
• Farklılıkları algılayabilen,
• Mesleğini sevmek ve bu alana gereken ilgi ve özeni gösterebilen,
• Araştırma yapabilen,
• Pratik çözümler üretebilen,
• İş güvenliği konusunda dikkatli,
• Meslekî hiyerarşi ve işletme hiyerarşisine uyum sağlayan,
• Estetik değerlendirme gücüne sahip kimseler olmalıdır.

Sanayi Nakışı alanında çalışmak isteyenler;

• Ellerini, gözlerini ve ayaklarını eş güdümle kullanabilen,
• Yaratıcı ve estetik değerlendirme gücüne sahip,
• Detaylara özen gösteren,
• Dikkatli ve sabırlı,
• İş birliği yapabilme, grup çalışmasında bulunabilme özelliğine sahip,
• Renk bilgisine sahip,
• Şekiller arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları algılayabilen,
• Yeniliklere açık,
• Zamanı iyi kullanan,
• Temiz ve düzenli çalışma alışkanlığına sahip,
• Pratik çözümler üretebilen,
• Farklılıkları algılayabilen,
• Mesleğini seven ve bu alana gereken ilgi ve özeni gösteren,
• Araştırma yapabilen,
• Pratik çözümler üretebilen,
• İş güvenliği konusunda dikkatli,
• Meslekî hiyerarşi ve işletme hiyerarşisine uyum sağlayan kimseler olmalıdır.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Dokumacılar, tekstil fabrikalarında, halı üreten fabrikalarda ve dokuma atölyelerinde çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülüdür. Ortam lifler nedeniyle tozludur.
Meslekte, bir ürünün olabildiğince aynı kişi tarafından bitirilmesi önem taşımaktadır. El ve makine nakışında, bireylerin el işleri ve tarzları arasında farklılık oluşabileceği için bir ürünü bir kişinin tamamlamasına özellikle dikkat edilmektedir.
Temiz ve aydınlık bir ortamda vardiyalı çalışma, çalışılan işletmenin ölçeğine göre iyi ücret, sosyal güvence, yemek, servis imkânları olabilir.
Sanayi nakışçısı, işletmelerin ölçeklerine göre iki veya üç vardiya olarak, yoğun bir tempo ve sorumluluk alarak çalışılmaktadır. Yemek, servis ve sosyal güvence imkânı vardır.

ÇALIŞMA ALANLARI VE  İŞ BULMA OLANAKLARI
Dokumacılar, dokuma fabrika ve atölyelerinde çalışabilirler. Ülkemizde oldukça gelişmiş olan tekstil sanayisinde bu meslek elemanına ihtiyaç duyulmaktadır.
El ve makine nakışçıları; nakış yapan işletmelerde, moda evlerinde, el nakışı üretimi yapan firmalarda, makine nakışı üretimi yapan atölyelerde, desen çizimi yapan firmalarda veya kendi iş yerlerinde çalışma imkânları vardır.
Teknolojik gelişmeler paralelinde, nakışçılık mesleğinde verimliliğin arttığı gözlenmektedir. Özellikle elde kullanılan makinelerin yerini elektronik makinelerin alması, desen çizimlerinde bilgisayardan yararlanılması, aynı anda 20? den fazla motifin yapılması ve bir makinede 15?e kadar iğne kullanılabilmesi, makinelerin işleme alanının genişlemesi vb. teknolojik gelişmeler göze çarpmaktadır. Aplikasyon işlemlerinde lazer teknolojisinin kullanımı ve pek çok rengin bir iğne ile uygulanması gibi yenilikler halen deneme aşamasındadır. Küçük ölçekli atölyelerin kapanması ve işletme boyutlarının büyümesi yönünde bir eğilim olduğu görülmektedir. Bu alanda ülkemizdeki makine parkı, dünya sıralamasında en önlerde yer almaktadır. Diğer taraftan bu meslekte edinilen temel bilgi ve becerilerin hazır giyim, mefruşat ve örme alanındaki diğer mesleklerde kullanılabileceği düşünülmektedir.
Nakışçı ve sanayi nakış elemanları için nakışla ilgili imalat yapan bütün işletmelerde, desen üretimi yapan firmalarda, lazerle aplike kesim yapan firmalarda, modaevlerinde, desen çizimi yapan iş yerlerinde, iş bulma imkânı vardır (desenci, müşteri temsilcisi, numuneci, makineci, kalite kontrol, ütücü, işletme sorumlusu, vardiya sorumlusu olarak çalışabilirler).

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Örgün eğitimde Kız Meslek Liselerinde; yaygın eğitimde Halk Eğitimi Merkezleri, Mesleki Eğitim Merkezlerinde ve Açık Meslek Liselerinde mesleki eğitim verilir.
Orta öğrenimini tamamlamış olanlar;  YÖK?ün sınavsız geçiş uygulaması devam ettiği sürece,  Meslek yüksekokullarının (2 yıllık ön lisans);  Halı ve Kilim, Tekstil Dokuma, Dokuma, Halıcılık,  Tekstil Pamuk Pazarlama, İplikçilik bölümlerine sınavsız geçiş hakkına sahiptir.
Meslekî Eğitim Fakültelerinin (4 yıllık lisans); Tekstil Öğretmenliği,  Tekstil Dokuma ve Örgü Öğretmenliği bölümlerine devam edebilirler.
El ve makine nakışı, sanayi nakışı, mesleki eğitimini tamamlamış olanlar; YÖK?ün sınavsız geçiş uygulaması devam ettiği sürece, Meslek yüksekokullarının (2 yıllık ön lisans); El Sanatları, Geleneksel El Sanatları,  Halıcılık ve Desinatörlüğü,   Halı ve Kilim,   Halıcılık,    Kuyumculuk ve Takı Tasarımı,   Takı Tasarımı ve Süs Taşları İşlemeciliği,    Uygulamalı Takı Teknolojisi bölümlerine sınavsız geçiş hakkına sahiptir.
Meslekî Eğitim Fakültelerin (4 yıllık lisans); Nakış Öğretmenliği, Çiçek, Örgü, Dokuma Öğretmenliği, Dekoratif Sanatlar Öğretmenliği,  Tekstil, Dokuma ve Örgü Öğretmenliği bölümlerini okuyarak alan öğretmeni olabilirler.