HASTA VE YAŞLI VE HİZMETLERİ ALANI

DALLAR 23_01:Hasta Bakımı Dalı 23_02:Yaşlı Bakımı Dalı 23_03:Engelli Bakımı Dalı
ALANIN AMACI: Hasta ve Yaşlı Hizmetleri alanı, dünyada insan hakları gelişimine paralel olarak son yıllarda ülkemizde de hızlı bir değişim süreci içerisine girmiştir. Bu alanda yetişmiş nitelikli iş gücüne ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadır. Değişim süreci ve artan iş gücü ihtiyacı, alanda faaliyet gösteren çalışanların bilgi ve becerilerini artırarak kendilerini yenilemelerini gerektirmektedir.
BU ALANDAKİ MESLEKLER: Yaşlı Bakım Elemanlığı, Hasta Bakım Elemanlığı, Engelli Bakım Elemanlığı
	1-HASTA BAKIM ELEMANI Tanımı Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanarak, ev ve kurumlarda kendi sorumluluklarının bilinci altında; hasta kişilerin bakım ve danışmanlığı, vücut temizliği, sağlık personeli tarafından önerilen ilaçların kullanılması ve tespit edilen nefes, hareket çalışmaları, beslenmeleri, hasta kişilerin kişisel ve sosyal sorunlarının çözümünde yardımcı olan, alanıyla ilgili araç ve gereçleri yerinde ve zamanında kullanabilen elemandır. *Görevleri* Hastanın gereksinimlerini bilmek, Bakım planı hazırlamak, Hastanın alışkanlıklarını ortaya çıkarmak, Hastanın ailesi, doktor, huzur ve bakımevi personeline bilgi vermek, Günlük bakımını yapmak, Sağlık personelinin yazmış olduğu ilaçların alınmasını sağlamak, İletişim kurmalarını sağlamak, Sağlık personelinin kontrolünde bedensel be psikolojik rahatsızlıklarında yardımcı olmak, Sağlık personelinin önerdiği günlük egzersizleri yaptırmak, Hastanın oda düzenini sağlamak, Hastaya yemek yemede yardımcı olmak, gerekirse yedirmek, Hastaya pozisyon vermek, Gerekli araç ve gereci kullanmak ve temizliğini yapmak, Kendi sağlığı ve iş güvenliği için önlem almak, Gerekli dokümanı hazırlamak ve doldurmak, Meslek ile ilgili teknolojik gelişmeleri izlemek, Ölüm anında yanında olmak,
	2-YAŞLI BAKIM ELEMANI *Tanımı* Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanarak, ev ve kurumlarda kendi sorumluluklarının bilinci altında; yaşlı kişilerin bakım ve danışmanlığı, vücut temizliği, sağlık personeli tarafından önerilen ilaçların kullanılması ve tespit edilen nefes, hareket çalışmaları, beslenmeleri, yaşlı kişilerin kişisel ve sosyal sorunlarının çözümünde yardımcı olan, alanıyla ilgili araç ve gereçleri yerinde ve zamanında kullanabilen elemandır. *Görevleri* Yaşlının gereksinimlerini bilmek, Bakım planı hazırlamak, Yaşlının alışkanlıklarını ortaya çıkarmak, Yaşlının ailesi, doktor, huzur ve bakımevi personeline bilgi vermek, Günlük bakımını yapmak, Sağlık personelinin yazmış olduğu ilaçların alınmasını sağlamak, İletişim kurmalarını sağlamak, Sağlık personelinin kontrolünde bedensel be psikolojik rahatsızlıklarında yardımcı olmak, Sağlık personelinin önerdiği günlük egzersizleri yaptırmak, Yaşlının oda düzenini sağlamak, Yaşlıya yemek yemede yardımcı olmak, gerekirse yedirmek, Yaşlıya pozisyon vermek, Gerekli araç ve gereci kullanmak ve temizliğini yapmak, Kendi sağlığı ve iş güvenliği için önlem almak, Gerekli dokümanı hazırlamak ve doldurmak, Meslek ile ilgili teknolojik gelişmeleri izlemek, Ölüm anında yanında olmak,
	3-ENGELLİ BAKIM ELEMANI *Tanımı* Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanarak, ev ve kurumlarda kendi sorumluluklarının bilinci altında; engelli kişilerin bakım ve danışmanlığı, vücut temizliği, sağlık personeli tarafından önerilen ilaçların kullanılması ve tespit edilen nefes, hareket çalışmaları, beslenmeleri, engelli kişilerin kişisel ve sosyal sorunlarının çözümünde yardımcı olan, alanıyla ilgili araç ve gereçleri yerinde ve zamanında kullanabilen elemandır. *Görevleri* Engellinin gereksinimlerini bilmek, Bakım planı hazırlamak, Engellinin alışkanlıklarını ortaya çıkarmak, Engellinin ailesi, doktor, huzur ve bakımevi personeline bilgi vermek, Günlük bakımını yapmak, Sağlık personelinin yazmış olduğu ilaçların alınmasını sağlamak, İletişim kurmalarını sağlamak, Sağlık personelinin kontrolünde bedensel be psikolojik rahatsızlıklarında yardımcı olmak, Sağlık personelinin önerdiği günlük egzersizleri yaptırmak, Engellinin oda düzenini sağlamak, Engelliye yemek yemede yardımcı olmak, gerekirse yedirmek, Engelliye pozisyon vermek, Gerekli araç ve gereci kullanmak ve temizliğini yapmak, Kendi sağlığı ve iş güvenliği için önlem almak, Gerekli dokümanı hazırlamak ve doldurmak, Meslek ile ilgili teknolojik gelişmeleri izlemek,
MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Bu alandaki mesleklerde çalışan meslek elamanlarının; Etkili ve güzel konuşmalı, Çalışkan olmalı, Sabırlı ve duyarlı olmalı, Dikkatli olmalı, Dürüst olmalı, Enerjik olmalı, Güler yüzlü olmalı, İnsan ilişkilerine özen göstermeli, İş disiplinine sahip olmalı, İş güvenliğine dikkat etmeli, İş yerine ait araç ve gereç kullanımına özen göstermeli, Kararlı olmalı, Meslek ahlakına sahip olmalı, Samimi ve içten olmalı, Yaşlı, hasta ya da engelliye ??sen ?? diye hitap etmemeli, Temiz ve düzenli olmalı, Irk, din, dil, cinsiyet ayırımı göstermeden her türlü bakımı yapmalı, Mesafeli davranma yeteneğine sahip olmalı, İş ve özel hayatı birbirine karıştırmamalı, Tim yeteneğine(ekip çalışması) sahip olmalı, Başka meslek grupları ile işbirliği yapabilmeli, Alternatif düşünebilme yeteneğine sahip olmalı, Çalışma kıyafeti giymek, Takı takmamak, gibi bilgi ve becerilere sahip olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Yaşlı, hasta ve engelli bakım elemanının çalıştığı ortamlar genellikle bakım hizmeti veren kurumlar ve evlerdir. Buralar, temiz, düzenli, sağlıklı ve aydınlık mekânlardır. Bu elamanlar koruyucu bakım, rehabilite etme ve yaşam kalitesini arttırmak amacıyla, yaşlı, hasta ve engelliye bakım hizmeti verirler. Buralar; Huzurevleri, Bakımevleri, Evde bakım, Yaşlı dinlenme evleri, Hastaneler, Geronto-psikiyatri klinikleridir. Çalışma saatlerinde özel kıyafetlerini giyerler, bulundukları kurumun vardiya sistemine uygun olarak çalışırlar. Evde bakımda ise ya gündüz çalışırlar ya da 24 saatlik bakım yapıp çalıştıkları evde kalırlar. Bu meslekte insanlar ile yakın temas ve iletişim içinde çalışmak önemlidir. Bu nedenle çalıştıkları meslekte hastalık riskine karşı, hepatit aşısı olmaları ve çalışırken, özel giysi, eldiven ve dezenfektan kullanılması, saçlarını toplamaları el ve ayak tırnaklarının temiz ve kısa olması, takı takılmaması, ayakkabılarının kaymayacak cinsten olması, erkeklerin traş olması gerekmektedir. Bu alandaki meslek elemanları; kamu ve özel sektöre ait Huzurevleri, bakımevleri ile yaşlı dinlenme evleri, hastaneler, polikliniklerde istihdam imkânları bulunmaktadır. Ayrıca, yaşlı, hasta ve engellilerin evlerde bakımı giderek yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle evlerde bakım hizmetlerinde de çalışabilirler. Kişisel bilgi ve beceriye bağlı olarak işsiz kalma riski yoktur. Özellikle kurumlarda belgeli eleman çalıştırma zorunluluğu olduğu için bu eğitimli bakım elemanları kurumlar tarafından tercih edilmektedirler. Kurumlarda çalışırken asgari ücret ve sigorta ile çalışmakta evde bakımda ise istedikleri ücreti talep edebilmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi; her türden meslek liselerinin Hasta ve Yaşlı Bakımı alanında diploma programları ile Mesleki Eğitim Merkezleri, Halk Eğitim Merkezleri ve çeşitli yaygın eğitim kurumlarında sertifika programlarıyla verilmektedir. Katsayı problemi de ortadan kalktığından liseden sonra, yüksek öğrenime geçiş sınavını başaranlar diledikleri lisans programlarına devam edebilirler. Dileyen alan mezunları gereken koşullara sahip oldukları takdirde ve YÖK?ün uygulamaları devam ettiği sürece ilgili ön lisans programlarına sınavsız geçişle yerleştirilebilirler. Meslek yüksek okulunu bitirenler, dikey geçiş sınavı ile lisans programlarına geçebilirler. Mesleki Eğitim Merkezlerinde, Hasta ve Yaşlı Hizmetleri alanında da eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir. Eğitimini tamamlayarak iş hayatında gerekli yeterlikleri kazanan meslek elemanları hasta, yaşlı ve engelli bakımı ile ilgili işletmelerinde kariyer yapabilirler.